Gemeenten krijgen er zorgtaken bij. Ze zijn al verantwoordelijk voor de huishoudelijke hulp en vanaf 2015 komen daar de dagbesteding en begeleiding van thuiswonende ouderen, chronisch zieken en gehandicapten bij. De Eerste Kamer heeft daar dinsdag groen licht voor gegeven.

Het kabinet hervormt de langdurige zorg om die beter te laten aansluiten bij wat mensen willen en om de stijgende zorgkosten in de hand te houden. Ook de zorgverzekeraars krijgen er taken bij en worden verantwoordelijk voor verpleging en verzorging van mensen thuis.

Omdat steeds meer hulpbehoevenden zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen, kunnen de gemeenten beter maatwerk leveren en door de andere aanpak kunnen ook de kosten omlaag, denkt het kabinet.

Nipte meerderheid

Een nipte meerderheid in de Eerste Kamer steunt de veranderingen: 37 Senatoren stemden voor, 36 tegen. Onder de tegenstemmers zijn CDA, SP en GroenLinks die de zorg ook dichter bij mensen willen, maar het ook allemaal te snel vinden gaan. Ze vrezen verder dat de aan de overheveling van taken gekoppelde bezuiniging van 700 miljoen euro de plannen te zwaar belast.

Door eerder geplande kortingen op de langdurige zorg wat te verzachten, verzekerde het kabinet zich van de steun van de bevriende oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP. In 2015 is er voor de gemeenten daardoor 360 miljoen euro meer beschikbaar dan eerder, onder meer om mantelzorgers te ontlasten.

Ook zijn de plannen zo aangepast dat meer mensen, bijvoorbeeld met beginnende dementie, in aanmerking komen voor een plekje in een verzorgingshuis of een instelling.

De overdracht van zorgtaken naar de gemeenten is één van de drie grote decentralisaties van het kabinet. Gemeenten krijgen komend jaar ook de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg en de sociale werkvoorziening.

Zwarte dag voor zorg

Een zwarte dag voor de zorg. Dat zegt voorzitter Corrie van Brenk van Abvakabo FNV over de nieuwe zorgwet. Van Brenk vreest dat tienduizenden werknemers in de zorg hun baan kwijtraken en dat "ouderen, zieken en gehandicapten'' aan hun lot worden overgelaten.

Zorgen zijn er ook bij de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) en de belangenvereniging Per Saldo, die opkomt voor mensen met persoonsgebonden budget. "Wij merken grote onrust bij mensen die vrezen hun zorg of hun baan kwijt te raken'', verklaart NPCF-directeur Wilna Wind. Ze is bang dat "gemeenten op het laatste moment en tegen een zo laag mogelijke prijs gaan inkopen. Dat past helemaal niet bij de bedoelingen die er waren.''

Ouderenbond ANBO is juist wel positief. "Uitstellen was geen optie meer; anders zouden mensen nog langer in onzekerheid zitten. Burgers én gemeenten hebben duidelijkheid nodig'', verklaarde directeur Liane den Haan. Ze wijst er wel op dat iedereen moet wennen aan het nieuwe systeem. "Ik hoop dat gemeenten de teugels niet te streng aantrekken en coulant zijn.''

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl